Terapia manualna to ogólne określenie dla zestawu metod i technik zajmujących się diagnostyką i leczeniem odwracalnych zaburzeń funkcjonalnych układu ruchu (stawów, mięśni, powięzi, więzadeł). Ponieważ badanie i leczenie wykonywane jest rękoma terapeuty, ten sposób pracy określono mianem „terapii manualnej”.
Metody leczenia przy terapii manualnej:
- mobilizacje (oddziaływanie na stawy w celu poprawy i zwiększenia ruchomości w stawach – trakcje, ślizgi),
- manipulacje (to technika szybka, przede wszystkim uruchamiająca staw, której często towarzyszy tzw. kliknięcie lub chrupnięcie w stawie),
- masaż (oddziaływanie na tkanki miękkie: skórę, mięśnie, powięzie, nerwy, wiązadła ,ścięgna, okostną, organy wewnętrzne),
- stretching (rozciąganie),
- neuromobilizację (to techniki służące przywróceniu prawidłowej ruchomości nerwów).
Ponadto pacjent otrzymuje wskazania dotyczące czynności życia codziennego, m.in. najlepszej pozycji do spania, siedzenia, podnoszenia ciężkich przedmiotów, unikania sytuacji stanowiących zagrożenie dla stanu zdrowia pacjenta itp. Kompleksowa terapia przewiduje również zalecenia dla pacjenta do wykonywania ćwiczeń w domu i/lub w pracy, zmierzających do zminimalizowania prawdopodobieństwa wystąpienia nawrotów.
Wskazania do terapii manualnej:
- bóle głowy, migreny
- bóle kręgosłupa
- skrzywienia kręgosłupa
- zmiany zwyrodnieniowe stawów kręgosłupa i kończyn
- wady postawy
- drętwienie kończyn
- ograniczenia zakresów ruchu w stawach m.in. po urazach, złamaniach, zwichnięciach, skręceniach, zabiegach operacyjnych
- rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego i tylnego, uszkodzenie łąkotek
- nerwobóle
- stany napięcia mięśni
- przemęczenie
- zaburzenia snu
- paluch koślawy tzw. hallux valgus
Przeciwwskazania terapii manualnej:
- czynne procesy nowotworowe i gruźlicze
- świeże złamania czy też rozległe urazy skóry
- ostre stany zapalne
- stan po przeprowadzeniu zabiegu operacyjnego w obrębie kręgosłupa wyklucza manipulację operowanego odcinka
- zapalenie stawów
- niewydolność krążenia mózgowego
- poważne zaburzenia internistyczne
